ਐਸਾ ਦੇਖਣ ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਹੈ ਕਿ ਵੀਹਵੀਂ ਸਦੀ ...

ਐਸਾ ਦੇਖਣ ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਹੈ ਕਿ ਵੀਹਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਜਿਤਨਾ ਇਲਮ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਮਨੁੱਖ ਨੇ ਗਿਆਨ ਦੇ ਜਿਤਨੇ ਸਾਧਨ ਅੱਜ ਜੁਟਾਏ ਹਨ, ਇਹ ਪਹਿਲੇ ਨਹੀਂ ਸਨ| ਅੱਜ ਜਿਤਨੇ ਸਕੂਲ ਨੇ, ਅੱਜ ਜਿਤਨੇ ਕਾਲਜ ਹਨ, ਅੱਜ ਇਹ ਜਿਤਨੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਬਣੀਆ ਹੋਈਆਂ ਹਨ, ਅੱਜ ਜਿਤਨੇ ਵਿਦਿਆ ਪਰਾਪਤੀ ਦੇ ਸਾਧਨ ਮੌਜੂਦ ਹਨ, ਪਹਿਲੇ ਨਹੀ ਸਨ । ਲੇਕਿਨ ਇਹ ਵੀ ਹਕੀਕਤ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਦਾ ਮਨੁੱਖ ਜਿਤਨਾ ਮੁਰਖ ਹੈ, ਪਹਿਲੇ ਨਹੀਂ ਸੀ । ਇੰਜ ਕਹੀਏ ਕਿ ਸੌ-ਦੋ ਸੌ ਸਾਲ ਪਿੱਛੇ ਚਲੇ ਜਾਈਏ ਤਾ ਅਨਪੜ ਸਿਆਣਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਬਹੁਤ ਜਿਆਦਾ ਸੀ । ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਪੜੇ ਲਿਖੇ ਮੂਰਖਾਂ ਦੀ ਤਾਦਾਦ ਬਹੁਤ ਜਿਆਦਾ ਹੇੈ । ਮੁਰਖ ਕਿਸ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ? ਜਗਤ ਗੁਰੁੁੂ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ - "ਪੜਿਆ ਮੂਰਖ ਆਖੀਐ ਜਿਸੁ ਲਬੁ ਲੋਭੁ ਅਹੰਕਾਰਾ॥'' ਜਿਸ ਪੜਾਈ ਨਾਲ ਹੰਕਾਰ ਵਧ ਗਿਆ, ਤਿ੍ਸਨਾ ਵਧ ਗਈ. ਝੂਠ ਵਧ ਗਿਆ ਹੈ, ਉਹ ਪੜਾਈ ਪੜਾਈ ਨਹੀਂ, ਉੁਹ ਪੜਾਈ ਐਸੀ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿਸੇ ਨੇ ਦੀਵਾ ਜਲਾਇਆ ਅਤੇ ਦੀਵੇ ਨਾਲ ਹੀ ਆਪਣਾ ਘਰ ਸਾੜ ਲਿਆ।